De notulen van de openbare vergadering van de raad voor maatschappelijk welzijn van 19 december 2023 werden vanaf dinsdag 23 januari 2024 ter inzage gelegd van de leden van de raad.
Er werden geen verdere opmerkingen geformuleerd.
Artikel 32 en 74 Decreet Lokaal Bestuur.
De notulen van de openbare vergadering van de raad voor maatschappelijk welzijn van dinsdag 19 december 2023 goed te keuren.
Historiek
Geïnspireerd op de Nederlandse Smart City Strategie en de Agenda Stad onderzocht Kenniscentrum Vlaamse Steden (KCVS) samen met de Vlaamse centrumsteden en de Vlaamse Gemeenschapscommissie in het Speerpuntenprogramma de haalbaarheid van City Deals in de Vlaamse context. Het Speerpuntenprogramma is een onderdeel van de meerjarige overeenkomsten 2017-2021 en 2022-2026 van de Interlokale Vereniging Kenniscentrum Vlaamse Steden die werden goedgekeurd bij gemeenteraadsbeslissing in de dertien centrumsteden.
Vanaf het voorjaar van 2019 werd op zoek gegaan naar een gezamenlijk gedragen thema voor een zogenaamde One Issue City Deal, een City Deal die heel gericht één stedelijke uitdaging aanpakt. Zo'n City Deal is een contract tussen lokale besturen, andere overheden, bedrijven en/of maatschappelijke organisaties dat moet leiden tot innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken die een stad niet alleen opgelost krijgt.
Na een uitgebreide verkenning werd besloten het thema “toekenning van rechten” verder uit te diepen in twee sporen: het automatisch toekennen van rechten en de rechtenverkenning.
In de werkgroep Rechtenverkenner van KCVS werd besloten om samen te werken aan een nieuwe versie van Rechtenverkenner.be. Alle Vlaamse centrumsteden, dus ook Aalst, werden de voorbije jaren actief betrokken in deze werkgroep Rechtenverkenner 2.0. Bij ons was er een afvaardiging namens de dienst Strategie en de dienst Samenleving.
Tegelijk maakte Informatie Vlaanderen (nu Digitaal Vlaanderen) in 2020 een business case over Rechtenverkenner.be en trad hiervoor uitvoerend en ondersteunend op in opdracht van Departement Zorg (vroeger: Welzijn, Volksgezondheid en Gezin). Met deze business case werd een toekomstvisie ontworpen voor Rechtenverkenner.be, vertrekkende van de behoeften van de verschillende stakeholders maar met aandacht voor technische en financiële haalbaarheid van de toepassing. Het eindrapport van deze business case werd opgeleverd in april 2020.
De resultaten van deze business case werden verder verfijnd en geconcretiseerd in samenwerking met het Departement Zorg, de werkgroep Rechtenverkenner van KCVS, VVSG en Agentschap Binnenlands Beleid.
Wat de financiering betreft, zijn in het Relanceplan van de Vlaamse Regering middelen voorzien voor de vernieuwing van Rechtenverkenner.be.
Wat is de rechtenverkenner:
Het instrument Rechtenverkenner heeft als doelstelling onderbescherming tegen te gaan en non-take-up te verminderen door op een laagdrempelige manier kwalitatieve informatie aan te bieden over sociale rechten. Onderbescherming is iedere situatie waarin personen zich bevinden die niet al hun sociale (grond)rechten realiseren.
Dit rechtenverkenner moet een unieke en kwalitatieve bron worden met actuele informatie over sociale rechten. Primaire focus ligt daarbij op gebruik van de rechtenverkenner door intermediairen en hulpverleners.
De fundamenten van Rechtenverkenner 2.0 werden gelegd in een uitgebreide business case, opgemaakt in 2020, die vertrok van de behoeften van verschillende stakeholders. Een aantal belangrijke fundamenten worden hieronder opgesomd:
De eerste versie van de Rechtenverkenner (www.rechtenverkenner.be) dateert van 2006. Een kleine twintig jaar later is deze aan vernieuwing toe.
City deal
Met het oog op de ontwikkeling van de Rechtenverkenner 2.0 wordt overgegaan tot een city deal tussen Departement Zorg, Agentschap Binnenlands Bestuur, Digitaal Vlaanderen, Kenniscentrum Vlaamse Steden, VVSG en lokale besturen die willen optreden als pilootgemeente. Binnen de city deal wordt ingezet op volgende inhoudelijke werklijnen:
De rechtenverkenner biedt potentieel een waardevolle tool voor de eigen hulpverleners om op een efficiënte manier een rechtenverkenning te doen op maat van elke cliënt. Het is een opportuniteit om vanuit Aalst mee in te stappen op de city deal die tot stand kwam in de schoot van deze werkgroep. We vragen hiervoor goedkeuring.
Uitvoeringsovereenkomst en verwachte engagementen van het lokaal bestuur (stad en OCMW)
Via voorliggende uitvoeringsovereenkomst engageren de ondertekenende partijen zich om zowel de ontwikkeling van Rechtenverkenner 2.0 en de uitrol van dit digitale product in de exploitatiefase, alsook een constante opvolging en actualisering van de informatie voor Rechtenverkenner 2.0, samen te realiseren. Deze uitvoeringsovereenkomst is een toekomstgericht document waarin een belangrijke focus ligt op de kwaliteit van de data die de Rechtenverkenner 2.0 moet voeden, het decentraal beheer en de verdere samenwerking tussen alle betrokken partijen.
Elke partij zal dit te goeder trouw doen vanuit een eigen rol die verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Rollen en bijhorende verantwoordelijkheden worden in deze uitvoeringsovereenkomst benoemd en vastgelegd.
De uitvoeringsovereenkomst City Deal Rechtenverkenner 2.0 beschrijft de inhoudelijke werklijnen om te komen tot bovenstaande doelstellingen en legt rollen en verantwoordelijkheden vast.
Voor de ondertekenende steden/OCMW’s worden in de uitvoeringsovereenkomst volgende taken en rollen bepaald:
Van de steden/OCMW’s wordt geen financiële bijdrage gevraagd.
De staf Strategie geeft een gunstig advies voor deelname aan deze citydeal. Door de schaalvergroting dankzij deze citydeal kunnen efficiëntiewinsten worden geboekt en kan de onderlinge kennisdeling worden versterkt. Het verder inzetten op een unieke centrale database en de verdere digitalisering ervan zijn speerpunten binnen deze citydeal en beiden kunnen zorgen voor een optimalisatie van de processen in dit kader voor het LOA en een betere communicatie naar de burger.
De dienst Samenleving geeft gunstig advies. Een geactualiseerde versie van de rechtenverkenner kan waardevolle en efficiënte ondersteuning bieden aan interne en externe hulpverleners bij de begeleiding van cliënten. Tegelijkertijd kan het een integrale rechtenverkenning mee faciliteren wat in lijn licht van onze decretale verplichtingen i.k.v. het geïntegreerd breed onthaal. Door deelname aan de citydeal bewaken we tot slot dat de ontwikkelde tool maximaal beantwoordt aan de dagelijkse praktijk van onze hulpverleners.
akkoord te gaan met de uitvoeringsovereenkomst betreffende de City Deal Rechtenverkenner 2.0, zoals gevoegd als bijlage, en over te gaan tot ondertekening namens OCMW Aalst.
De groep kwetsbare inwoners, die onvoldoende inkomen hebben om menswaardig te leven, wordt helaas groter en diverser. OCMW’s kennen bovenop het leefloon vaak aanvullende financiële steun toe, zodat gezinnen, alleenstaanden of studenten, het hoofd boven water kunnen houden. De mate waarin en de manier waarop verschilt soms sterk, waardoor het recht op een menswaardig inkomen niet voor elke inwoner even goed wordt gewaarborgd.
Het toekennen van die aanvullende financiële steun is een bevoegdheid van elk lokaal OCMW. Hierdoor zijn er echter grote verschillen tussen die OCMW’s. Ook binnen één OCMW zijn er verschillen tussen maatschappelijk werkers. Omdat te vermijden worden er vaak richtlijnen uitgewerkt die een gelijke behandeling nastreven: voor eenzelfde typegezin wordt eenzelfde aanvullende financiële steun voorgesteld, ook al hebben deze typegezinnen andere financiële behoeften, bijvoorbeeld omwille van gezondheidsproblemen. Deze ‘gelijke’ behandeling zorgt dus eerder voor een ongelijke inkomensbescherming.
De REMI-tool (Referentiebudgetten voor een Menswaardig Inkomen) stelt OCMW’s in staat om de financiële behoefte van cliënten te beoordelen op basis van gelijkwaardigheid in de plaats van gelijkheid. Bovendien verdwijnen of verminderen de ongeoorloofde verschillen die er bestaan tussen maatschappelijk werkers en tussen OCMW’s om de financiële behoefte en het toekennen van aanvullende financiële steun te beoordelen. REMI draagt op die manier bij tot een meer rechtvaardig lokaal sociaal beleid.
Vraag:
De REMI-tool werd al ruim 10 jaar geleden ontwikkeld en bewijst haar nut. Waarom wil het OCMW van Aalst hier geen gebruik van maken?
Huishoudelijk reglement raad voor maatschappelijk welzijn: decretaal vraagrecht - interpellaties
over de vraag van raadslid Sam Van de Putte aangaande 'Het gebruik van de REMI-tool'.
Het OCMW Aalst is lid van de welzijnsvereniging Audio, dat voor zijn leden interne audits organiseert.
Op 8 december 2023 vond de algemene vergadering van Audio plaats. Het verslag hiervan wordt ter kennis gebracht aan de leden van de raad voor maatschappelijk welzijn.
het verslag van de algemene vergadering van 8 december 2023 van Audio.
Bij mail van 16 oktober 2023 werd een verzoekschrift ingediend met volgende vragen:
2. Het aantal nieuwe leefloners in het desbetreffend kwartaal.
3. Het aantal leeflonen dat beëindigd werd en de reden daarvoor. Bvb: beginnen werken, gunstig gewijzigde financiële situatie, enz
4. De duurtijd van het leefloon voorafgaand aan de beëindiging en ingedeeld per drie maanden.
5. Indien mogelijk cijfers over cliënten die twee of meerdere keren in en uit de toekenning van leefloon stapten. Die balanceren op de inkomensgrens van het al dan niet gerechtigd zijn.
Plus de vraag aan het OCMW om enkele rubrieken en cijfers op te nemen in de kwartaalcijfers. Omtrent het leefloon bvb de
gemiddelde duur van leefloon dat aan een cliënt verleend wordt. Per maand of kwartaal het aantal nieuwe leefloners en het aantal waarvan het leefloon beëindigd wordt. Ook: hoeveel mensen krijgen minder dan zes maanden leefloon, hoeveel minder dan 12, 18, 24 maanden enz. Die cijfers laten wellicht toe vast te stellen dat het aantal cliënten die echt langdurig leefloon ontvangen (wellicht) beperkt is en duidelijkheid over de aantallen bij wie leefloon slechts van korte duur is. Dat is ook nuttig om de perceptie te counteren dat het leefloon een hangmat van lange duur is.
Het verzoekschrift wordt ingediend op basis van artikel 304 e.v. van het Decreet Lokaal Bestuur. Op basis van deze artikelen en op basis van de bepalingen in ons huishoudelijk reglement (artikel 59 t/m artikel 61) wordt door de voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn eerst de ontvankelijkheid van het verzoekschrift onderzocht. Indien het gaat om een bevoegdheid van de raad voor maatschappelijk welzijn op basis van art. 78 en 84 van het Decreet Lokaal Bestuur wordt het verzoekschrift door de raad voor maatschappelijk welzijn doorverwezen naar het vast bureau die de zaak verder moet onderzoeken en moet zorgen voor een voorstel van antwoord dat dan moet voorgelegd worden aan de raad voor maatschappelijk welzijn voor vaststelling.
Het verzoekschrift heeft betrekking op de bevoegdheden van het vast bureau, zoals bepaald in art. 78 en 84 van het decreet lokaal bestuur. Derhalve verwijst de voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn het verzoekschrift door naar het vast bureau met het verzoek om de zaak verder te onderzoeken en over de inhoud ervan uitleg te verstrekken.
De raad voor maatschappelijk welzijn besliste op 28 november 2023 om de zaak door te verwijzen naar het vast bureau.
Het antwoordvoorstel diende aan verzoeker bezorgd te worden ten laatste op 15 januari 2024.
De raad voor maatschappelijk welzijn besliste op 19 december 2023 om mandaat te geven aan het vast bureau om ten laatste tegen 15 januari 2024 antwoord te bezorgen aan de verzoeker, dit om de vastgelegde termijn niet te overschrijden.
Het vast bureau keurde het antwoord goed in zitting van 8 januari 2024 en gaf opdracht aan de voorzitter om het antwoord, gevoegd als bijlage, aan de verzoeker te bezorgen.
De raad voor maatschappelijk welzijn wordt nu gevraagd het antwoord te bekrachtigen.
het antwoord dat goedgekeurd werd in zitting van het vast bureau d.d. 8 januari 2024, gevoegd als bijlage, te bekrachtigen.