2022_GR_00301 - Samenwerkingsovereenkomst met Sociaal Verhuurkantoor Zuid-Oost-Vlaanderen en CAW Oost-Vlaanderen - Goedkeuring

Context

• Betaalbare en kwalitatieve huisvesting vinden op de private huisvestingsmarkt is een uitdaging. Dit kwam aan bod in de nodenverkenning in het kader van de opmaak van het lokaal sociaal beleidsplan 2020-2025, en wordt jaarlijks gesignaleerd aan de hand van de signaallijsten. 
• Er zijn lange wachtlijsten voor sociale woningen, en deze worden alleen maar langer. SVK schrijft in zijn jaarverslag 2021 "De wachtlijst was nooit zo groot. Onze wachtlijst groeide in 2021 met bijna 1.500 kandidaten, in zijn totaliteit tot meer dan 4.500 kandidaat-huurders. Onze telefoon staat niet meer stil en mails rond aanpassing van dossiers blijven binnenstromen. De inschrijvingen tijdens de periode van januari tot en met mei 2021 zijn met 65% gestegen t.o.v. dezelfde periode vorig jaar. Vooral mensen in precaire jobs met onzekere statuten lijken te lijden onder de gevolgen van de coronacrisis en daarvan kondigden de gevolgen zich aan." (https://www.svkzovl.be/Portals/166/SVK%20ZOVL_1_Jaarverslag%202021_1.pdf , p.16)
• Inschrijving op de wachtlijst voor een sociale woning, en het inschrijvingsdossier correct houden is niet evident voor kwetsbare huurders. Een huurbegeleider neemt regelmatig contact op met kandidaat-huurders om na te gaan of het dossier op de wachtlijst nog correct is, en geeft eerlijke en correcte informatie. 
• Huurders hebben meer en meer te kampen met multiproblematieken, zowel private huurders maar zeker ook sociale huurders. De begeleiding van sociale huurders - zeker bij sociaal-verhuurkantoren die erg kwetsbare profielen hebben - is niet altijd gemakkelijk. 
• Er werd ikv het Lokaal Sociaal Beleidsplan (2020-2026) een convenant afgesloten met Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen vzw (2020-2023). Zij zetten in op:
  1. Het ondersteunen van kwetsbare huurders bij inschrijving voor een sociale woning
  2. Het ondersteunen van kwetsbare huurders die een woning zoeken op de private huurmarkt door vrijwilligers (wooncoaches). Desondanks blijft dit een grote uitdaging. 
  3. Het ondersteunen van kwetsbare huurders die een woning huren (privaat) maar problemen ondervinden door vrijwilligers. 
• CAW's ontvangen vanuit Vlaamse Overheid, kabinet Welzijn, middelen om chronisch daklozen te begeleiden in Housing First trajecten. CAW Oost-Vlaanderen kan in Aalst tot 8 trajecten per jaar opstarten met deze middelen. Maar, zij kunnen dit enkel indien er woningen zijn. Deze vinden ze niet op de private huurmarkt. 

Voorstel

Met deze samenwerkingsovereenkomst zetten we in op enkele knelpunten m.b.t. huisvesting. 

• Het aanbod sociale woningen in Aalst wordt uitgebreid. Een prospectiemedewerker (1 VTE) van het sociaal verhuurkantoor zet in op het realiseren van 25 extra sociale woningen per jaar. In overleg met de stad en andere betrokken partners, kan er ingezet worden op het inhuren van bepaalde types woningen (bvb. meer studio's voor jongeren die alleen gaan wonen indien blijkt dat hier veel nood aan is). Van de 25 panden worden er jaarlijks 8 panden voorzien voor chronisch daklozen die een traject Housing First opstarten. Indien er niet voldoende instroom is van deze doelgroep naar Housing First trajecten, dan zullen de woningen in de gewone werking opgenomen worden van het sociaal verhuurkantoor.
  • Ter aanvulling: De 25 extra woningen worden gerealiseerd bovenop de reguliere werking in Aalst van het SVK. Op basis van jaarverslagen en het aantal nieuw ingehuurde panden min het aantal panden dat uit patrimonium gaat wordt dit geraamd om een netto groei van 10 woningen per jaar in Aalst binnen de reguliere werking van SVK. 
• De begeleiding voor de kwetsbare sociale huurders in deze extra sociale woningen wordt voorzien aan de hand van 1 VTE huurbegeleider van het sociaal verhuurkantoor. De huurbegeleider staat in voor de begeleiding van de huurders in de woningen met als doel het behoud van de woning en het voorkomen van overlast in de buurt. Bovendien zet de huurbegeleider  sterk in op het afstemmen van de hulp- en dienstverlening rondom de huurders.  De huurbegeleider neemt de regierol op in het afstemmen van de omkaderende diensten en zal waar nodig bijkomende hulpverlening betrekken. De huurbegeleider zal ook - in samenwerking met andere lokale partners - kwetsbare kandidaat-huurders toeleiden naar inschrijving.
• De begeleiding van chronisch daklozen met een verslavingsproblematiek en/of psychiatrische problematiek wordt opgenomen door het CAW volgens de principes van Housing First en met de middelen van de Vlaamse Overheid. De prospectiemedewerker zet in op het jaarlijks inhuren van 8 geschikte panden voor deze doelgroep. CAW brengt een multidisciplinair team samen rond deze huurders, waarvan de huurbegeleider van het SVK deel uitmaakt, en standaard ook GGZ. Indien de middelen van de Vlaamse Overheid eindigen engageert CAW zich de Housing First begeleidingen verder te zetten met eigen middelen. De toeleiding naar deze werking kan door verschillende lokale actoren (nachtopvang, inloopcentrum, straathoekwerkers, mobiele geestelijke gezondheidswerker, OCMW, ...) en gebeurt via het CAW. 
  • Onder Housing First-begeleiding wordt verstaan: een begeleiding voor chronisch dakloze personen die kampen met een psychiatrische en/of verslavingsproblematiek. In een Housing First – traject wordt huisvesting aangeboden en een begeleiding opgestart door een dedicated team. De huurder moet voldoen aan de huurvoorwaarden zoals tijdig huur betalen, geen overlast en de woning als een goede huisvader onderhouden. Het huren van de woning is echter niet verbonden aan begeleidingsdoelstellingen of – voorwaarden. De begeleiding vertrekt vanuit het perspectief van de cliënt en is gericht op herstel en doet zoveel mogelijk beroep op de talenten, sterktes en ondersteunende hulpbronnen van de cliënt. Kenmerkend in de begeleiding is de samenwerking met o.a. GGZ waarbij men de schade van een bepaalde problematiek wilt beperken, en dit zowel voor de cliënt, de directe omgeving als de samenleving (harm reduction) in functie van het behoud van de woning.
  • Onderzoek naar eerdere Housing First trajecten in België wijzen op een zeer grote effectiviteit: 90% van de huurders was na 2 jaar nog steeds gehuisvest. Meer informatie: http://www.housingfirstbelgium.be/paginas/een-evaluatie/ 

Gelet op de zeer gerichte expertise en omkadering die vereist is bij dit project stellen we dan ook voor een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan met het Sociaal Verhuurkantoor Zuid-Oost-Vlaanderen en CAW Oost-Vlaanderen, en dit voor de periode van 1 juni 2022 tot 30 juni 2026 (gelijklopend met de andere convenanten lokale actoren). Hierbij wordt een vaste toelage vooropgesteld van 70 000 EUR a rato van 1 jaar voor de inschakeling van 1 VTE prospectiemedewerker en 60 000 EUR a rato van 1 jaar voor de inschakeling van 1 VTE  huurbegeleider. De convenant zal meegenomen worden in het proces van eenmaking van de woonmaatschappij, en binnen deze nieuwe werking verder gezet worden. 

Naar analogie met de andere convenanten lokaal sociaal beleid is opvolging en evaluatie voorzien aan de hand van 2 opvolgingsoverleggen per jaar en de opmaak van een inhoudelijke en financieel jaarverslag.

Deze samenwerkingsovereenkomst kadert binnen het lokaal sociaal beleidsplan 2020-2025, meer bepaald: 

• Doelstelling 9.1.: De Stad pakt dak -en thuisloosheid aan.
• Doelstelling 9.2.: De Stad ondersteunt en begeleidt kwetsbare huurders en eigenaars op vlak van huisvesting en energie. 
• Doelstelling 10.2.: De Stad zet in op een uitgebreid en aangepast sociaal woonpatrimonium.

Team Wonen geeft positief advies. Er is een grote vraag naar betaalbare kwaliteitsvolle woningen.

Team bemiddeling geeft positief advies. Eén van de grootste hiaten in de woonproblematiek is het vinden van kwalitatieve en betaalbare woningen. De maatschappelijk werkers van het OCMW worden dagelijks geconfronteerd met deze problematiek. Inzetten op duurzame huisvesting heeft dus ook voor het OCMW een grote meerwaarde.

De gemeenteraad d.d. 21 oktober 2020 waarbij het Lokaal sociaal Beleidsplan 2020-2025 werd goedgekeurd.

Het college van burgemeester en schepenen d.d. 9 mei 2022 waarbij de samenwerkingsovereenkomst met Sociaal Verhuurkantoor 

Zuid-Oost-Vlaanderen en CAW Oost-Vlaanderen werd goedgekeurd.