Historiek
Geïnspireerd op de Nederlandse Smart City Strategie en de Agenda Stad onderzocht Kenniscentrum Vlaamse Steden (KCVS) samen met de Vlaamse centrumsteden en de Vlaamse Gemeenschapscommissie in het Speerpuntenprogramma de haalbaarheid van City Deals in de Vlaamse context. Het Speerpuntenprogramma is een onderdeel van de meerjarige overeenkomsten 2017-2021 en 2022-2026 van de Interlokale Vereniging Kenniscentrum Vlaamse Steden die werden goedgekeurd bij gemeenteraadsbeslissing in de dertien centrumsteden.
Vanaf het voorjaar van 2019 werd op zoek gegaan naar een gezamenlijk gedragen thema voor een zogenaamde One Issue City Deal, een City Deal die heel gericht één stedelijke uitdaging aanpakt. Zo'n City Deal is een contract tussen lokale besturen, andere overheden, bedrijven en/of maatschappelijke organisaties dat moet leiden tot innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken die een stad niet alleen opgelost krijgt.
Na een uitgebreide verkenning werd besloten het thema “toekenning van rechten” verder uit te diepen in twee sporen: het automatisch toekennen van rechten en de rechtenverkenning.
In de werkgroep Rechtenverkenner van KCVS werd besloten om samen te werken aan een nieuwe versie van Rechtenverkenner.be. Alle Vlaamse centrumsteden, dus ook Aalst, werden de voorbije jaren actief betrokken in deze werkgroep Rechtenverkenner 2.0. Bij ons was er een afvaardiging namens de dienst Strategie en de dienst Samenleving.
Tegelijk maakte Informatie Vlaanderen (nu Digitaal Vlaanderen) in 2020 een business case over Rechtenverkenner.be en trad hiervoor uitvoerend en ondersteunend op in opdracht van Departement Zorg (vroeger: Welzijn, Volksgezondheid en Gezin). Met deze business case werd een toekomstvisie ontworpen voor Rechtenverkenner.be, vertrekkende van de behoeften van de verschillende stakeholders maar met aandacht voor technische en financiële haalbaarheid van de toepassing. Het eindrapport van deze business case werd opgeleverd in april 2020.
De resultaten van deze business case werden verder verfijnd en geconcretiseerd in samenwerking met het Departement Zorg, de werkgroep Rechtenverkenner van KCVS, VVSG en Agentschap Binnenlands Beleid.
Wat de financiering betreft, zijn in het Relanceplan van de Vlaamse Regering middelen voorzien voor de vernieuwing van Rechtenverkenner.be.
Wat is de rechtenverkenner:
Het instrument Rechtenverkenner heeft als doelstelling onderbescherming tegen te gaan en non-take-up te verminderen door op een laagdrempelige manier kwalitatieve informatie aan te bieden over sociale rechten. Onderbescherming is iedere situatie waarin personen zich bevinden die niet al hun sociale (grond)rechten realiseren.
Dit rechtenverkenner moet een unieke en kwalitatieve bron worden met actuele informatie over sociale rechten. Primaire focus ligt daarbij op gebruik van de rechtenverkenner door intermediairen en hulpverleners.
De fundamenten van Rechtenverkenner 2.0 werden gelegd in een uitgebreide business case, opgemaakt in 2020, die vertrok van de behoeften van verschillende stakeholders. Een aantal belangrijke fundamenten worden hieronder opgesomd:
De eerste versie van de Rechtenverkenner (www.rechtenverkenner.be) dateert van 2006. Een kleine twintig jaar later is deze aan vernieuwing toe.
City deal
Met het oog op de ontwikkeling van de Rechtenverkenner 2.0 wordt overgegaan tot een city deal tussen Departement Zorg, Agentschap Binnenlands Bestuur, Digitaal Vlaanderen, Kenniscentrum Vlaamse Steden, VVSG en lokale besturen die willen optreden als pilootgemeente. Binnen de city deal wordt ingezet op volgende inhoudelijke werklijnen:
De rechtenverkenner biedt potentieel een waardevolle tool voor de eigen hulpverleners om op een efficiënte manier een rechtenverkenning te doen op maat van elke cliënt. Het is een opportuniteit om vanuit Aalst mee in te stappen op de city deal die tot stand kwam in de schoot van deze werkgroep. We vragen hiervoor goedkeuring.
Uitvoeringsovereenkomst en verwachte engagementen van het lokaal bestuur (stad en OCMW)
Via voorliggende uitvoeringsovereenkomst engageren de ondertekenende partijen zich om zowel de ontwikkeling van Rechtenverkenner 2.0 en de uitrol van dit digitale product in de exploitatiefase, alsook een constante opvolging en actualisering van de informatie voor Rechtenverkenner 2.0, samen te realiseren. Deze uitvoeringsovereenkomst is een toekomstgericht document waarin een belangrijke focus ligt op de kwaliteit van de data die de Rechtenverkenner 2.0 moet voeden, het decentraal beheer en de verdere samenwerking tussen alle betrokken partijen.
Elke partij zal dit te goeder trouw doen vanuit een eigen rol die verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Rollen en bijhorende verantwoordelijkheden worden in deze uitvoeringsovereenkomst benoemd en vastgelegd.
De uitvoeringsovereenkomst City Deal Rechtenverkenner 2.0 beschrijft de inhoudelijke werklijnen om te komen tot bovenstaande doelstellingen en legt rollen en verantwoordelijkheden vast.
Voor de ondertekenende steden/OCMW’s worden in de uitvoeringsovereenkomst volgende taken en rollen bepaald:
Van de steden/OCMW’s wordt geen financiële bijdrage gevraagd.
De staf Strategie geeft een gunstig advies voor deelname aan deze citydeal. Door de schaalvergroting dankzij deze citydeal kunnen efficiëntiewinsten worden geboekt en kan de onderlinge kennisdeling worden versterkt. Het verder inzetten op een unieke centrale database en de verdere digitalisering ervan zijn speerpunten binnen deze citydeal en beiden kunnen zorgen voor een optimalisatie van de processen in dit kader voor het LOA en een betere communicatie naar de burger.
De dienst Samenleving geeft gunstig advies. Een geactualiseerde versie van de rechtenverkenner kan waardevolle en efficiënte ondersteuning bieden aan interne en externe hulpverleners bij de begeleiding van cliënten. Tegelijkertijd kan het een integrale rechtenverkenning mee faciliteren wat in lijn licht van onze decretale verplichtingen i.k.v. het geïntegreerd breed onthaal. Door deelname aan de citydeal bewaken we tot slot dat de ontwikkelde tool maximaal beantwoordt aan de dagelijkse praktijk van onze hulpverleners.
akkoord te gaat met de uitvoeringsovereenkomst betreffende de City Deal Rechtenverkenner 2.0, zoals gevoegd als bijlage, en over te gaan tot ondertekening namens Stad Aalst.